Trong lĩnh vực nông nghiệp và làm vườn, không có gì quan trọng hơn việc chọn loại đất phù hợp để trồng cây. Đất nào giữ nước tốt nhất? Đất nào phù hợp với các loại cây trồng? Đặc điểm của đất sét khi trồng cây, và lưu ý khi sử dụng đất sét để trồng cây là những chủ đề được quan tâm rất nhiều. Đất thịt là gì? Tính chất của đất thịt, cây trồng thích hợp với đất thịt, chất hữu cơ của đất, kết cấu đất, và lợi ích của từng loại đất cũng là những điều cần được nhắc đến. Hãy cùng tìm hiểu về những điều thú vị này để có một kế hoạch trồng trọt và chăm sóc cây cối hiệu quả nhất!
Loại đất nào giữ nước tốt nhất?
2.1. Đặc điểm của đất giữ nước tốt:
Đất giữ nước tốt có những đặc điểm gì? Đất đóng vai trò quan trọng trong nông nghiệp vì nó là nơi chứa các chất dinh dưỡng quan trọng cho sự phát triển của hệ sinh thái thực vật. Khi bắt đầu quá trình trồng cây, tùy thuộc vào tính chất của cây, chúng ta sẽ lựa chọn loại đất trồng phù hợp. Hầu hết các loại cây đều yêu cầu đất có khả năng giữ nước tốt.
Khả năng giữ nước và chất dinh dưỡng của đất phụ thuộc vào hạt cát, phù sa, sét và mùn. Hạt càng nhỏ, đất càng chứa nhiều mùn, khả năng giữ nước và chất dinh dưỡng càng tốt. Theo thứ tự giữ nước tốt nhất là: đất sét => đất mùn => đất cát.
xem thêm: Mẫu hợp đồng thuê đất cá nhân ngắn mới nhất 2022
Đất sét là loại đất tốt nhất cho cây trồng vì khả năng giữ nước và cung cấp chất dinh dưỡng tốt nhất. Thành phần trong đất sét bao gồm:
- Hạt cát: 0.5 - 2 mm
- Hạt phù sa: 0.002 - 0.05 mm
- Hạt sét:
0.002>
Chúng ta biết rằng kích thước hạt càng nhỏ (có dạng hình cầu) thì khoảng không giữa các hạt càng nhỏ, kết cấu đất càng chặt nên có khả năng giữ nước và chất dinh dưỡng tốt hơn. Thông thường, khi cải tạo đất, người ta trộn đất sét với mùn hữu cơ để tạo thành loại đất trồng trọt.
2.2. Lợi ích của đất sét khi trồng cây:
- Duy trì nhiệt độ: một lợi ích đầu tiên không thể phủ nhận là khả năng duy trì nhiệt độ của đất giữ nước. Vì nhiệt độ trong đất sét thay đổi chậm hơn so với nhiệt độ không khí, khả năng giữ nước của đất hỗ trợ trong việc ổn định nhiệt độ cho cây trồng.
- Kháng xói mòn: Đất sét chứa nhiều chất keo, một lợi ích khác của loại đất này là kháng xói mòn, có khả năng hấp thụ dinh dưỡng tốt, ít bị rửa trôi nhờ khả năng giữ nước và dinh dưỡng trong đất.
- Tích tụ chất hữu cơ: Lợi ích nổi bật nhất của loại đất này là khả năng tích tụ chất hữu cơ. Do tỉ lệ phân giải chậm hơn so với các loại đất khác, đất sét tích tụ nhiều chất hữu cơ hơn. Chất hữu cơ trong đất sét được phân hủy chậm nên tỷ lệ hữu cơ trong đất cao hơn đất cát, duy trì sự phân hủy tốt.
xem thêm: Yêu cầu về diện tích tối thiểu khi tách thửa đất nông nghiệp
2.3. Hạn chế của đất sét khi trồng cây:
Ngoài những lợi ích vượt trội, loại đất giữ nước tốt cũng có những hạn chế riêng. Là một chuyên gia nông nghiệp, bạn cần hiểu rõ các hạn chế này để có phương pháp canh tác, cải tạo hay lựa chọn loại cây trồng phù hợp với đất.
Thời gian thoát nước chậm: khả năng giữ nước của đất có lợi nhưng cũng là hạn chế lớn nhất của loại đất này. Do kết cấu chặt và sự hiện diện của nhiều hạt nhỏ, nước sẽ thoát ra khỏi đất sét chậm hơn so với các loại đất khác, và khả năng thoát nước, thông khí kém, có thể gây ảnh hưởng đến cây trồng.
- Đất dễ bị khô nứt trong mùa khô: một hạn chế khác của đất sét là khả năng bị khô nứt trong mùa khô, khi không có nước đủ. Đây có thể làm cây bị hư hỏng và chết.
- Dễ bị nén chặt: do khả năng giữ nước lâu, loại đất này cũng dễ bị nén chặt, làm cho rễ cây khó phát triển. Cây trồng không phát triển tự nhiên trên đất sét và năng suất kém. Người nông dân phải tốn nhiều công sức và thời gian chăm sóc khi canh tác trên loại đất này.
2.4. Đất giữ nước tốt phân bố ở đâu?
Các đặc điểm giữ nước tốt thường tập trung ở một số khu vực cụ thể. Đất giữ nước xuất hiện ở hầu hết các tỉnh thành tại Việt Nam. Tuy nhiên, loại đất này tập trung nhiều ở các khu vực đồng bằng và miền núi, như: Bình Dương, Bình Phước, Đắk Lắk, Đắk Nông, Đồng bằng sông Hồng,....
Đất nào phù hợp cho các loại cây trồng?
Như đã phân tích ở trên, với những ưu điểm nổi trội của mình, đất sét là loại đất phù hợp nhất cho các loại cây trồng. Vậy, đất sét thích hợp cho những loại cây nào? Vấn đề quan trọng nhất của đất sét là khả năng thoát nước kém. Vì vậy, loại đất này chỉ thích hợp cho những loại cây ưa nước như:- Các loại cây ưa nước: Lúa nước, lúa nếp, sen, súng, rau muống dây.
- Hoa: Bông cải xanh, bắp cải, súp lơ, cải xoăn, đậu ve, cải bẹ.
- Các loại cây củ: Khoai tây, khoai lang, khoai môn, củ cải trắng, củ cải đỏ.
- Các loại cây ăn quả và hoa: Cà chua, mướp đắng, bầu, bí, ớt, cây có múi như cam, quýt, chanh, bưởi...
Tuy nhiên, bạn cũng có thể trồng những loại cây khác trên đất sét nếu áp dụng kỹ thuật và cải tạo đất đúng cách. Đồng thời, cần cải thiện hệ thống thoát nước và cấu trúc bề mặt đất thường xuyên, bằng cách:
- Sử dụng phân hữu cơ vào đất sét.
- Bổ sung vôi bột.
- Tạo luống khi trồng cây giúp thoát nước dễ dàng.
- Phủ rơm, cỏ, lá để tăng cường vi sinh vật có ích.
- Pha trộn thêm đất cát hoặc đất thịt.
Điều này có nghĩa là đất sét là loại đất phù hợp nhất cho cây trồng.
Đặc điểm của đất sét khi trồng cây
Ưu điểm
Đất sét là loại đất có độ bón cao, giữ nước tốt và cung cấp dinh dưỡng cho cây trồng. Một số ưu điểm của đất sét khi trồng cây bao gồm:
- Giữ nước tốt: Đất sét có khả năng giữ nước tốt hơn các loại đất khác, giúp cây trồng tiếp cận được độ ẩm và nước cần thiết để phát triển.
- Cung cấp dinh dưỡng: Đất sét chứa nhiều dinh dưỡng và khoáng chất cần thiết để cây trồng phát triển.
- Thoát nước chậm: Đất sét có khả năng thoát nước chậm hơn so với đất cát hoặc đá vôi, giúp đất giữ ẩm lâu hơn.
Ưu điểm của đất sét khi trồng cây
- Khả năng hấp thụ dinh dưỡng tốt: Đất sét có khả năng hấp thụ dinh dưỡng tốt hơn, giúp cây trồng tiếp cận được chất dinh dưỡng gần gũi với hệ thống rễ.
- Độ bón cao: Đất sét có độ bón cao hơn so với đất cát hoặc đá vôi, giúp cây trồng nhận được nhiều chất dinh dưỡng hơn để phát triển.
Nhược điểm
Mặc dù đất sét có nhiều ưu điểm, nhưng cũng có một số nhược điểm khi trồng cây, bao gồm:
- Thoát nước khó: Khi mưa nhiều, đất sét dễ bị ngập úng và dễ gây ra tình trạng khô hanh khi không có mưa. Vì vậy, việc tưới nước và quản lý độ ẩm của đất là rất quan trọng để trồng cây thành công.
- Khó xới cấy: Do khả năng hấp thụ và giữ nước tốt, đất sét thường khô cứng và khó xới cày. Điều này có thể gây khó khăn cho việc chuẩn bị đất trước khi trồng cây.
- Thiếu chất dinh dưỡng: Đất sét thường có độ pH cao, gây khó khăn cho cây hấp thụ các chất dinh dưỡng. Việc bổ sung phân hoặc phân hữu cơ có thể cần thiết để cung cấp đủ dinh dưỡng cho cây trồng.
- Dễ bị vón cục: Đất sét khi khô có thể bị vón cục và cứng lại, gây khó khăn cho việc trải lá và bón phân. Việc bón phân đều và tưới nước đầy đủ là cần thiết để giải quyết vấn đề này.
- Độc tính: Một số loại đất sét có thể chứa nhiều khoáng chất độc hại như chì và thủy ngân. Việc kiểm tra chất lượng đất trước khi trồng cây là rất quan trọng để đảm bảo an toàn cho sức khỏe con người và động vật.
Lưu ý quan trọng khi sử dụng đất sét cho việc trồng cây
– Độ ẩm: Đất sét có khả năng giữ nước tốt, nhưng cũng dễ bị ngập úng nếu không kiểm soát độ ẩm. Vì vậy, cần đảm bảo rằng đất được thoát nước tốt và không quá bão hòa nước.– Thông khí: Đất sét có cấu trúc mịn, làm cho không khí khó đi qua. Điều này gây khó khăn cho việc lưu thông không khí cần thiết cho sự phát triển của cây trồng. Do đó, cần phải tăng cường thông khí cho đất bằng cách bón phân hữu cơ hoặc thay đổi hỗn hợp đất.
– Phân bón: Đất sét thường giàu chất dinh dưỡng và khoáng chất, nhưng cũng dễ bị mất chất do thấp hơn khả năng thoát nước và thông khí. Do đó, cần bổ sung phân bón thường xuyên để đảm bảo cây trồng có đủ chất dinh dưỡng cần thiết.
Lưu ý khi sử dụng đất– Canh tác: Khi canh tác trên đất sét, cần đảm bảo không làm xáo trộn quá mức và giữ lại độ ẩm đủ để hỗ trợ sự phát triển của cây trồng.
– Thủy canh: Đất sét cũng thích hợp để sử dụng trong hệ thống thủy canh. Tuy nhiên, cần đảm bảo rằng độ ẩm không quá cao và có sự lưu thông không khí đủ để hỗ trợ phát triển của cây trồng.
Đất loại nào tốt nhất cho việc trồng cây?
Đất thịt hay còn gọi là đất mùn là sự kết hợp của ba loại đất: đất cát, đất phù sa và đất sét. Nó có những ưu điểm riêng của từng loại đất đó. Đất thịt có khả năng giữ nước tốt và giàu chất dinh dưỡng. Đất thịt rất lý tưởng cho việc trồng cây. Rễ cây có đủ nước, không khí và không gian để phát triển.Bạn đang đọc: Loại đất nào giữ được nước và chất dinh dưỡng tốt nhất
Đặc điểm của đất thịt
1. Cấu trúc
Đất thịt bao gồm ba thành phần chính là phù sa, cát và sét. Các thành phần này được trộn lẫn với chất hữu cơ, nước và không khí để tạo thành đất thịt. Loại đất thịt phổ biến nhất có tỷ lệ 7-27% đất sét, 28-50% phù sa và 52% hoặc ít hơn là cát .Khi hàm lượng cát trong đất thịt cao, chúng ta gọi đó là đất thịt pha cát. Nếu hàm lượng đất sét nhiều hơn, chúng ta gọi đó là đất thịt pha sét .2. Khả năng thoát nước
Lượng cát trong đất thịt giúp nó có khả năng thoát nước tốt. Loại đất này thoát nước dễ dàng, đặc biệt quan trọng khi có hàm lượng chất hữu cơ thấp. Đất thịt mùn giữ nước tốt hơn đất cát vì có chất sét. Theo World of Soil, việc thiếu chất hữu cơ trong đất mùn có thể khiến đất nhanh chóng mất nước .
3. Độ thông khí
Ngoài khả năng thoát nước tốt, đất thịt còn có độ thông khí cao. Độ thông khí của đất mùn phù hợp cho sự sống sót của các cộng sinh đất có lợi cho sự hấp thụ dinh dưỡng của cây xanh. Đất có nhiều chất sét có độ thông khí thấp .4. Chất phì nhiêu
Đất thịt có chất phì nhiêu trung bình khi nói về khả năng giữ chất dinh dưỡng. Đất thịt pha cát thoát nước dễ dàng nên khả năng giữ chất dinh dưỡng thấp hơn so với đất thịt có hàm lượng chất hữu cơ cao .Cây trồng phù hợp với đất thịt
Đất thịt là nền tảng lý tưởng để trồng một số loại cây như lúa mì, mía, bông, đậu và cây có hạt mỡ .Rau cũng phát triển tốt trên đất thịt pha. Một số ví dụ về loại rau và cây thông dụng phát triển tốt trên đất thịt pha: cà chua, ớt, đậu xanh, dưa chuột, hành tây và rau diếp, bầu, bí, tía tô, rau thơm, húng quế vv.Đối với các loại rau phổ biến khác, chúng sẽ phát triển tốt trên đất thịt pha cát bao gồm: ngô, đậu bắp, củ cải, cà tím, cà rốt, đậu que, các loại rau xanh châu Á. Nói chung, các loại rau câu và rau lá đều có thể trồng và phát triển tốt trên đất thịt pha cát.
Xem thêm: Nước ăn chân và cách chữa đơn giản tại nhà
Nhiều loại hoa cũng phát triển mạnh trong điều kiện đất thịt: hoa hồng, hoa oải hương, hoa cúc, hoa huệ, vạn thọ, hướng dương. Hầu hết các loại hoa đều phát triển tốt trên loại đất này.
Cây ăn trái: dâu tây, dâu đen, cam, quýt, bưởi, xoài, mận, ổi, chôm chôm, sầu riêng, mãng cầu, mítCây bụi như: thông, phong mềm, bông gòn, liễuCác loại thảo mộc và gia vị phát triển tốt trên đất thịt bao gồm: tía tô, rau thơm, húng quế, hoa oải hương và cỏ xạ hươngCác loại cây công nghiệp như: hồ tiêu, điều, cao su, cà phê, khoai mì. .
Các loại đất nông nghiệp ở Việt Nam
Chất hữu cơ trong đất
Trước hết, chúng ta phải nhận ra rằng khả năng giữ nước của đất phụ thuộc vào hai yếu tố, đó là chất hữu cơ và kết cấu của đất.- Loại thứ nhất bao gồm các vi sinh vật có nhiệm vụ giúp phân hủy các chất cặn và thực vật.
- Loại thứ hai, mảnh vụn, còn được gọi là chất hữu cơ hoạt động.
- Thành phần chất hữu cơ trong đất bao gồm các chất trong phân và phần còn lại của sinh vật đã chết.
- Cuối cùng, mùn được chế biến từ các phần tạm thời của các cơ thể sống.
- Chất hữu cơ tương tác tự nhiên với nước.
- Nếu đất có một lượng chất hữu cơ đáng kể, thì sự tương tác với nước sẽ cao.
Kết cấu của đất
Chất hữu cơ trong đất cũng là một chỉ số quan trọng về kết cấu. Ví dụ, đất mùn và đất phù sa có chứa nhiều chất hữu cơ. Trong khi đó, đất cát gần như không có chất hữu cơ. Ở khía cạnh khác, đất sét có hàm lượng chất hữu cơ cao nhất. 
Kết cấu của đất" >> Sử dụng lưới chống nắng thái lan giúp cung cấp bóng mát cho cây trồng, đồng thời giảm thoát hơi nước từ đất.
Ngoài ra, kết cấu của đất còn được xác định bởi tỷ lệ kích thước hạt. Đất là sự kết hợp của nhiều loại hạt: cát, phù sa và đất sét. Xác định kết cấu của đất có nghĩa là biết hạt nào chiếm ưu thế trong đất. Ví dụ, đất có 50% đất sét, 30% phù sa và 20% cát sẽ được xem là đất sét.
- Các hạt cát có độ dài từ 0,02 mm đến gần hai mm. Hạt bùn có đường kính từ 0,002 milimét, trong khi hạt sét có đường kính không vượt quá 0,002 milimét. Vì vậy, phù sa và đất sét là những hạt nhỏ nhất.
- Các hạt bùn và đất sét có diện tích bề mặt lớn hơn các hạt cát. Diện tích bề mặt lớn trong đất làm cho việc hấp thụ nước dễ dàng hơn. Điều này có nghĩa là đất sét có khả năng giữ nước tốt nhất.
- Đất sét mất nhiều thời gian hơn đất cát để đạt đến độ bão hòa nước. Do đó, lượng nước, chất dinh dưỡng và thuốc trừ sâu bị rửa trôi chậm hơn đáng kể. Điều này cũng có nghĩa là đất có thể dễ dàng giữ lại các chất dinh dưỡng mà cây trồng cần.
Lợi ích của từng loại đất
Khi nói về khả năng giữ nước, đất sét được xem là loại đất tốt nhất. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là đất cát và đất thịt không có ưu điểm riêng của chúng. Ngoài ra, đất cát dễ làm việc do trọng lượng nhẹ và khả năng tương thích tốt với việc bón phân hữu cơ. Nó cũng tốt hơn cho các loại thảo mộc như hương thảo và cỏ xạ hương. Đất cát cũng tốt cho cỏ nếu bạn chọn loại cỏ phù hợp cho đất cát như Centipede Grass hoặc Bahia Grass.- Tương tự, đất mùn có chứa đầy đủ dinh dưỡng và có khả năng giữ độ ẩm phù hợp.
- Trên khía cạnh khác, đất sét khó canh tác hơn rất nhiều so với đất cát và đất thịt do khối lượng của nó.
- Nếu bạn có đất cát, bạn vẫn có thể cải thiện khả năng hấp thụ nước của nó.
- Trước tiên, loại bỏ tất cả các viên đá mà bạn nhìn thấy vì chúng ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng giữ nước.
- Sau đó, hãy thử bón một chút phân trộn lên đất cát.
- Phân trộn được biết đến là có khả năng giữ nước tốt và giảm nguy cơ bị đóng vảy đất - điều này không có lợi cho đất cát.
- Giảm việc đóng vảy sẽ làm tăng khả năng hấp thụ nước của đất.
- Đối với bất kỳ loại đất nào, việc xới đất trước khi trồng là rất quan trọng. Máy xới đất sẽ lật đất và tạo ra cấu trúc đất tốt, giúp nước được phân bố đều khắp khu vực.
Lợi ích của đất trồngNhư vậy, đã có những giải đáp cho câu hỏi "loại đất nào giữ nước tốt nhất?" trong bài viết này. Đất sét được xem là loại đất tốt nhất khi có khả năng giữ nước tốt, nhưng cần lưu ý khi sử dụng để trồng cây. Đất thịt cũng có những ưu điểm riêng, đặc biệt là tạo điều kiện tốt cho cây trồng phát triển. Chất hữu cơ và kết cấu đất cũng đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì độ ẩm và dinh dưỡng cho cây. Vì vậy, khi trồng cây, hãy lựa chọn đúng loại đất phù hợp để đảm bảo cây có sự phát triển tốt nhất và mang lại những lợi ích tối đa cho người trồng.
Facebook